Месяц: Февраль 2021

Լոռու մարզ, մարզի կարգավիճակ ունեցող վարչատարածքային միավոր Հայաստանի հյուսիսում։ Մարզկենտրոնը և ամենախոշոր քաղաքը Վանաձորն է^[2][3]։ Լոռու մարզը բնակչության թվով առաջին մարզն է^[4]: Մարզն իր բոլոր հարևան մարզերի և Վրաստանի հետ կապվում է բարեկարգ ավտոխճուղիներով: Այստեղ X-XI դդ. գոյություն է ունեցել հայկական անկախ պետություն՝ Լոռու թագավորությունը: Մարզի մի մասը հանդիսացել է Զաքարյանների տոհմական կալվածքը:

Տարածքի մեծությամբ երրորդն է հանրապետությունում (զբաղեցնում է Հայաստանի տարածքի 12.7 %-ը), տարածքը զբաղեցնում է պատմական Հայաստանի Գուգարք նահանգի արևելյան կեսը^[5]: Սահմանամերձ բնակավայրերն են Արծնի, Ապավեն, Ձորամուտ, Պաղաղբյուր, Ջիլիզա:

Լոռու մարզն ընդգրկում է Դեբեդ գետի ավազանը ամբողջությամբ և ունի ոչ հարթ ռելիեֆ և տարածքի մոտ 80% զբաղեցնում են լեռնաշղթաները և խոշոր լեռները։ Նրա տարածքում են ձգվում Ջավախքի, Բազումի, Փամբակի, Գուգարաց, Վիրահայոց, Հալաբի լեռնաշղթաները: Առանձնանում են Փամբակի, Լոռվա գոգավորությունները և Լոռվա ձորը: Մարզի տարածքով է հոսում Դեբեդ գետը (154 կմ երկարությամբ, 2-րդը հանրապետությունում)՝ իր Ձորագետ, Մարցագետ և Փամբակ վտակներով: Ագրոկլիմայական տեսակետից ընկած է ինտենսիվ ոռոգման գոտում: Հարուստ է հանքային աղբյուրներով: Բնակավայրերը գտնվում են ծովի մակերևույթից 520-ից 1800 մետր բարձրության վրա։

Կացի- կանգնիր

Նարդիվան- աստիճան

Ղաստի- դիտմամբ

Քյալամ- կաղամբ

Մորմոնջ- մրջյուն

Քյոշա, պուճախ- անկյուն (երկու բառերն էլ «անկյուն»-ին են համարժեք)

Տխիլ- պնդուկ

Հանդ- դաշտ

Բիձիկ- հորեղբայր

Շըշացնել- գժվեցնել

Գիտեմ ոչ- չգիտեմ

Մտիկ անել- նայել

Լա դենը գնա- մի կողմ անցիր

Արի կուշտս- արի ինձ մոտ

Ըմանչիլ մի- մի ամաչիր

Բեզարեցի- հոգնեցի

Մի զադ էլ կա ոչ- ոչ մի բան էլ չկա

Թեզ արա- արագացրու:

Թեստ 1
Ջանի Ռոդարի
Տարօրինակ Հարցեր

Կար-չկար մի տղա, որն ամբո□ջ օրը սրան-նրան ձանձրացնում էր իր հարցերով: Հարցեր տալն, իհարկե, վատ բան չէ, ընդհակառակը, հարցասիրությունը գովելի է, բայց վատն այն է, որ այդ տղայի հարցերին ոչ ոք չէր կարողանում պատասխանել:

Ասենք՝ գալիս էր ու հարցնում.

-Ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:

Մարդիկ զարմանքից աչքերը չռում էին կամ էլ հենց այնպես պատասխանում.

-Դարակները նրա համար են, որ նրանց մեջ որևէ բան դնեն, օրինակ՝ սպասք, դանակ, պատառաքաղ և այլն:

-Ես գիտեմ՝ ինչի համար են դարակները, բայց ինչո՞ւ դարակները սեղան ունեն:

Մարդիկ թոթովում էին ուսերը ու հեռանում:

Մի ուրիշ ան□ամ նա հարցնում էր.

-Ինչո՞ւ պոչը ձուկ ունի:

Կամ թե՝  ինչո՞ւ բեղերը կատու ունեն:

Տղան մեծանում էր, բայց շարունակում էր մնալ ինչուիկ և այն էլ ոչ թե սովորական, այլ՝ հակառակ ինչուիկ:

Մեծանալուց հետո էլ նա դիմում էր բոլորին զանազան հարցերով: Պարզ է, որ ոչ ոք չէր կարողանում պատախանել նրա հարցերին: Բոլորովին հուսահատվելով՝ հակառակ ինչուիկը տեղափոխվեց մի սարի գագաթ, իր համար խրճիթ շինեց և այնտեղ հնարում էր նոր-նոր հարցեր: Հնարում էր, գրում  տետրի մեջ, իսկ հետո մեծ տանջանքով աշխատում գտնել դրանց պատասխանները: Սակայն ամբողջ կյանքում նա այդպես էլ եր□եք չգտավ իր հարցերի պատասխանները: Եվ ինչպե՞ս գտներ, եթե նրա տետրում գրված էր.«Ինչո՞ւ ստվերը բարդի ունի: Ինչո՞ւ ամպերը նամակ չեն գրում: Ինչո՞ւ նամականիշները գարեջուր չեն խմում»:

Աստիճանաբար նրա մորուքն աճեց, երկա՝ր մորուք դար□ավ. նա չէր էլ մտածում սափրել: Դրա փոխարեն նա նոր հարց հորինեց՝ «Ինչո՞ւ մորուքը դեմք ունի»:

Երբ նա մեռավ, մի գիտնական ուսումնասիրեց նրա կյանքը և զարմանալի հայտնագործություն արեց: Պարզեց, որ ինչուիկը սովոր էր գուլպաները շրջերես հագնել և այդպես էլ հագնում էր իր ամբողջ կյանքում: Հենց այդ պատճառով էլ մինչև վերջ չսովորեց ճիշտ հարցեր տալ:

Հապա նայիր քո գուլպաներին. ճի՞շտ ես հագել:

1․ Տեքստի չորս բառերում տառի փոխարեն վանդակ է դրված, դու՛րս գրիր այդ բառերը՝ լրացնելով բաց թողած տառերը:

Ամբո․ջ-Ամբողջ

ան․ամ-անգամ

եր․եք-երբեք

դար․ավ-դաձավ

• Ի՞նչ է նշանակում տեքստում հանդիպող շրջերես բառը:
  ա/երեսառած

բ/կամակոր   

գ/հակառակ կողմով
դ/բոլորին հակառակ

• Գրի՛ր տեքստում ընդգծված բառերի հականիշները:
  վատն – լավ
•  սովորական-անսովոր
•  պարզ- բարդ
• երկար – կարճ
• Տեքստի տրված բառերից  որո՞ւմ վերջածանց չկա.

ա/սովորական
բ/ինչուիկ
գ/բոլորովին
դ/գարեջուր

• Տեքստի տրված բառերից ո՞րն է դրված եզակի թվով.

ա/աչքերը                              

բ/ հարցերին         

գ/ դարակները                  

դ/ խրճիթ                            

• Տեքսից դու՛րս գրիր երկուական գոյական և ածական:

գոյական-սեղան, դարակ

ածական- պարզ, հակառակ

• Վերականգնի՛ր տրված բայերի ուղիղ ձևերը:
  ա/ձանձրացնում է-ձանձրացնել               
  բ/չէր կարողանում-կարողանալ
  գ/դնեն-դնել
  դ/դարձավ-դառնալ
• Գտի՛ր ընդգծված նախադասության ենթական ու ստորոգյալը:
  ենթակա-ստվերը,ամպերը,նամականիշները։      

ստորոգյալ-ունի,գրում,խմում։     

• Ո՞րն է կլոր տարի դարձվածքի իմաստը.

ա/մի քանի տարի
բ/ամբողջ կյանքում
գ/ամբողջ տարին
դ/ տարվա կեսը

1. Այն ի՞նչն է, այն ի՞նչը.
   Մի փոքրիկ պապիկ,
   հագին հազար շապիկ: Սոխ
                                    

1. Մեկ նախադասությամբ նկարագրի՛ր հարցասեր տղային:
   Նա սիրում էր հակառակ հարցեր տալ:
   
2. Ինչո՞ւ  էր դժվար պատասխանել տղայի հարցերին.

ա/հարցերը շատ էին դժվար
բ/տղան հետաքրքիր ինչուիկ էր
գ/տղան հակառակ ինչուիկ էր
դ/տղան անընդհատ հարցեր էր տալիս

1. Բոլորովին հուսահատվելով ̀ ի՞նչ արեց ինչուիկը:
   Նա բարձրացավ սարի գագաթ, խռճիթ կառուցեց և մենակ ապրեց: Նա իր հակառակ հարցերը գրում էր տետրում և դժվարությամբ փորձում էր գտնել դրանց պատասխանները:
2. Հորինի՛ր նմանատիպ երեք հարց ու պատասխանի՛ր:
   Ինչու՞ գիրքը դարակ ունի։ Որովհետև դարակը գիրք ունի։

Ինչու՞ պոչը օձ ունի: Որովհետև օձը պոչ ունի:

Ինչու՞ տանիքը տուն ունի: Որովհետև տուն տանիքը ունի:

1. Նայի՛ր շուրջդ. գտի՛ր թարս հարցեր :

Ինչու՞ պոչ ունի կատու:

Ինչու՞ բռնակը դուռ ունի։

Ինչու՞ ամպ ունի երկինք:

Ինչու՞ տառերը տետր ունի:

Ինչու՞ լար ունի հեռուստացույց:

Задание 1. Раскройте скобки.

Образец: Девочка звонила (больная подруга). – Девочка звонила больной подруге.

1. Старый город очень нравится американским туристам.
2. В конце экскурсии нас привели к старинной крепости.
3. Режиссёр предложил молодой актрисе интересную роль.
4. Передай эту записку старшому тренеру.
5. Я часто хожу в гости к бывшему соседу.
6. Плохая погода помешала спортивным соревнованиям
7. Скоро мы сдаём экзамен по русской литературей.
8. Животные быстро привыкают к заботливым хозяевам.

Задание 2. Раскройте скобки.

Мы подошли к пушистому комку, который оказался котёнком. Мы дали маленькому котёнку молока. Он осторожно подошёл к стеклянной миске, понюхал, зажмурился и стал пить. Потом остановился, отдохнул и начал радостно бегать туда-сюда по узкому коридору. Мы придумали милому коту имя – Барсик. Барсик оказался добрым и общительным. Он всегда был рад новым друзьям и старым знакомым. Он даже подружился с огромной овчаркой, которая жила у нас во дворе.

Задание 3. Ответьте на вопросы, используя слова в скобках.

Образец: К какому экзамену он готовится? (серьёзный) – Он готовится к серьёзному экзамену.

1. Какому другу вы писали письмо? близкому
2. К какой подруге вы пойдёте на день рождения? лучшей
3. По какому телефону ты звонила? мобильному
4. К каким окнам подлетали птицы? открытым
5. По какому морю плыли корабли? Чёрному
6. По каким улицам будет проходить марафон? центральным

Задание 4. Вставьте пропущенные словосочетания в нужной форме.

Используйте словосочетания: дежурный врач, лучшая подруга, английский язык, известный поэт, маленькая ученица, большой праздник, входная дверь, вечерний город, классный руководитель.

Образец: У него поднялась температура, и он пошёл к дежурному врачу.

1. Мы долго гуляли по вечерному городу.
2. Я подошёл к входной двери и стал искать ключ.
3. Оля завидует лучшей подруге, потому что она хорошо учится.
4. Он вечно жалуется классному руководителю на соседа по парте.
5. На площади стоит памятник известному поэту.
6. В школе маленькой ученице больше всего нравится перемена.
7. Город украшают к большому празднику.
8. Школьница получила двойку по английскому языку .

Ճանապարհ, ժամանակ արագություն

Դասարանական առաջադրանքներ
1․360կմ ճանապարհն ավտոմեքենան անցել է 90կմ/ժ, ավտոբուսը՝ 60կմ/ժ, իսկ հեծյալը՝ 12կմ/ժ արագությամբ։ հաշվի՛ր նրանց ծախսած ժամանակը։
1)360:90=4կմ/ժ․
2)360:60=6կմ/ժ․
3)360:12=30կմ/ժ․
4)30+4+6=40կմ/ժ․

                                                                       Պա՝տ․40կմ/ժ

2. Ավտոմեքենան գյուղից քաղաք ճանապարհն անցավ 4 ժամում 60կմ/ժ արագությամբ։ Քանի՞ ժամում նա կանցներ այդ ճանապարը, եթե ընթանար 20կմ/ժ-ով ավելի արագությամբ։
   1)60×4=240կմ/ժ
   2)60+20=80կմ/ժ
   3)240:80=3կմ/ժ
   Պա՝տ․3կմ/ժ

3․ Միմյանցից 450կմ հեռավորությամբ երկու վայրերից միաժամանակ իրար ընդառաջ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա և հանդիպեցին 3ժ հետո։ Դրանցից մեկի արագությունը 80կմ/ժ էր։
1)3×80=240կմ/ժ
2)450-240=210կմ/ժ
3)210:3=70կմ/ժ

                                                                                           Պա՝տ․70կմ/ժ

Հաշվի՛ր մյուսի արագությունը։
4․
210+140=350, 140։70=2 Պատ․՝2 ժամում
5․ Ո՞ր թվանշաններով կարող է վերջանալ 4-ի պատիկ թիվը։
4, 8, 72, 16, 20, 24, 28, 32:
Տնային առաջադրանքներ

1. Հայկենց տնից մինչև դպրոց 450մ է։ Հայկն այդ օրը դպրոց է գնացել 50մ/ր արագությամբ, իսկ վերադարձել է 30մ/ր արագությամբ։ նա որքա՞ն ժամանակ է ծախսել դպրոց գնալու և վերադառնալու համար։ 450:50=9, 450:30=15ր Պա`տ․ 24ր
2. A և B վայրերից իրար ընդառաջ դուրս եկան երկու հեծյալ։ հանդիպման պահին A վայրից մեկնողն անցել է 25կմ ճանապարհ։ Այդ պահին որքա՞ն էր մյուս հեծյալի հեռավորությունը A վայրից։
   Պատ․՝ 25
3. Հաշվի՛ր 48-ի բաժանարարների քանակը։ 8 հատ

4․ Կա՞ արդյոք 8-ի պատիկ թիվ, որի գրությունը վերջանա 7-ով։ Չկա

Ճանապարհ, ժամանակ արագություն

Դասարանական առաջադրանքներ

1․ Հաշվի՛ր ավտոմեքենայի և ավտոբուսի արագությունները գիտենալով, որ ավտոմեքենան 240կմ ճանապարհն անցել է 3 ժամում, իսկ ավտոբուսը՝ 4 ժամում։  240:3=80, 240:4=60

2. Ավտոմեքենան առաջին 2 ժամում ընթացավ 80կմ/ժ արագությամբ, իսկ հաջորդ 2 ժամում՝ 20կմ/ժ-ով արագ։ Որքա՞ն ճանապարհ անցավ ավտոմեքենան այդ 4 ժամում։ 80×2=160, 80+20=100, 100×2=200, 200+160=360

3․ Զբոսաշրջիկը 3 ժ գնաց ավտոբուսով 80կմ/ժ արագությամբ, այնուհետև 2ժ գնաց ձիով 10կմ/ժ արագությամբ։ Դրանից հետո նրան մնաց անցնելու ևս 7կմ։ Որքա՞ն ճանապարհ էր նախատեսել անցնել զբոսաշրջիկը։ 80×3=240, 10×2=20, 240+20+7=267

4․ Գնացքը երկու օրում միևնույն արագությամբ անցավ 1400կմ ճանապարհ։ Առաջին օրը նա գնաց 8ժ, իսկ երկրորդ օրը՝ 4ժ-ով ավելի։ Որքա՞ն ճանապարհ անցավ նա երկրորդ օրը։  8+4=12, 12+8=20, 1400:20=70, 70×8=560, 12×10=840

5․ A վայրից միաժամանակ միևնույն ուղղությամբ դուրս եկան երկու մեքենա։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը շարժվելուց 2ժ հետո, եթե նրանցից մեկի արագությունը 70կմ/ժ է, իսկ մյուսինը՝ 80կմ/ժ։ 70×2=140, 80×2=160, 160-140=20

Տնային առաջադրանքներ

1․ Հեծանվորդը առաջին 2 ժամում ընթացավ 18կմ/ժ արագությամբ, հետո արագությունը 3կմ/ժ-ով փոքրացրեց և գնաց ևս 2 ժամ։ Նա որքա՞ն ճանապարհ անցավ այդ 4 ժամում։ 18:2=9 9-3=6 18+6=24

2․ Զբոսաշրջիկը 4 ժ գնաց ավտոբուսով 70կմ/ժ արագությամբ, այնուհետև 5ժ գնաց ձիով 20կմ/ժ արագությամբ։ Դրանից հետո նրան մնաց անցնելու ևս 5կմ։ Որքա՞ն ճանապարհ էր նախատեսել անցնել զբոսաշրջիկը։ 70×4=280, 20×5=100, 280+100+5=385

3. Գյուղից դեպի սար միաժամանակ մեկնեցին երկու հեծյալ։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը մեկնելուց 40ր հետո, եթե նրանցից մեկի արագությունը 130մ/ր է, իսկ մյուսինը՝ 145մ/ր։ 130×40=5200, 145×40=5800, 145×40=5800

4․ Գտի՛ր այն եռանիշ թվերը, որոնց թվանշանների գումարը 4 է։

112, 103, 400, 310, 130, 202, 121, 301

Привет, я Нране , сегодня я расскажу о своей семье, я учусь в 4 классе. У меня есть большая семья. Я моя сестра, мой брат, моя мама и папа. Я очень люблю свою семью. Мои мама и папа очень внимательно относятся к нам. Мою маму зовут Арпине, моего папу зовут Вазген, мою сестру зовут Наре, моего брата зовут Ной. Мой папа — оператор, снимает разные фильмы, папен любимый цвет,ето чёорны мой папа работает в Armenia TV. Моя мама работала журналистом, мамена любимы цвет белы, она работала в Armenia TV. Моя сестра учится в 9 классе, ее любимый цвет — белый. Мои любимые цвета — синий и красный.
я очень люблю свою семью
Спасибо

«Քեֆ անողին քեֆ չի պակսիլ» 

Ա-գլխում անծանոթ բառեր չունեմ

Բ-մունետիկներ-լրաբերներ, զանցառուներ-անուշադիր, բիզ-գործիք որը ոկտագործում են կոշկակարները վզակոթ-Վզի ետևի մասը

Գ- մարգարե-կախարդ, գուշակ

Դասարանական առաջադրանքներ
1․ Ինքնաթիռը քանի՞ կիլոմետր կթռչի 3 ժամում, եթե նրա թռիչքի արագությունը 800կմ/ժ է։ 800×3=2400կմ
Պա՝տ․2400կմ
2․ Հաշվի՛ր ավտոմեքենայի և գնացքի անցած ճանապարը 4 ժամում՝ իմանալով, որ ավտոմեքենան ընթացել է 70կմ/ժ արագությամբ, իսկ գնացքը՝ 15կմ/ժ-ով ավելի արագ։
70×4=280կմ 15×4=60կմ 280+60=340կմ
Պա՝տ․ 340կմ

3․ Հեծյալը 130մ/ր արագությամբ A վայրից շարժվեց դեպի 5կմ300մ հեռավորության վրա գտնվող B վայրը։ Որքա՞ն ճանապարհ նա դեռ կունենա անցնելու շարժվելուց 30ր հետո։

4․ A և B վայրերից իրար ընդառաջ միաժամանակ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա։ Առաջին ավտոմեքենան շարժվում էր 85կմ/ժ արագությամբ, իսկ երկրորդը՝ 90կմ/ժ արագությամբ։ Շարժվելուց 2ժ հետո նրանք հանդիպեցին։ Հաշվի՛ր A և B վայրերի միջև եղած հեռավորությունը։ 85×2=170 90×2=180 180+170=350

5. A վայրից հակադիր ուղղություններով միաժամանակ շարժվեցին երկու մեքենա։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը շարժվելուց 2ժ հետո, եթե մեքենաներից մեկի արագությունը 60կմ/ժ է, իսկ մյուսինը 70: 60×2=120
   70×2=140 140-120=20

6․ Կովը մեկ օրում ուտում է 20կգ խոտ։ որքա՞ն խոտ է անհրաժեշտ՝ 5 կովի մեկ շաբաթ կերակրելու համար։
20×7=140 140×5=700
7․ Հաշվի՛ր, թե որքան ջուր է հոսում ծորակից 4 ժամում՝ գիտենալով, որ 1 ժամում հոսում է 240լ։
240×4=960

Մի գեղեցիկ օր ես արթնացա և տեսա, որ հայտնվել եմ մի գեղեցիկ երկնքում ,որտեղ արևն և գեղեցիկ ծիածան են ապրում։Սկզբում ես շատ զարմացա, բայց հետո շատ ուրախացա։ Ես վախենում էի կանգնել ամպերի վրա, և ինձ թվում էր, որ հենց կանգնեմ ամպերի վրա կընկնեմ ցած։ Հետո ես լսեցի, որ մեկը ասաց․» Մի վախեցիր, գեղեցիկ աղջիկ, կանգնիր այդ սպիտակ սիրունիկ ամպի վրա»։ Ես շատ զարմացա և հարցրեցի․

—Ով ես դու, -ասացի ես։

—Ես ձեր սիրելի արևն եմ,- աատասխանեց արևը։

Մի կարճ ժամանակ մենք ընկերացանք երկուսով վազում էինք ծիածանի վրայով և հաշվում էինք նրա գեղեցիկ գույները։

1․Որքա՞ն ճանապարհ կանցնի կրիան 10 րոպեում, եթե նրա շարժման արագությունը 12մ/ր է։

Լուծում

10×12=120մ

2․ Որքա՞ն ճանապարհ անցած կլինի արբանյակը թռիչքից 15վ հետո, եթե նրա թռիչքի արագությունը 8կմ/վ է։

Լուծում

15×8=120կմ

3. Ավտոմեքենան 90կմ/ժ արագությամբ  A քաղաքից մեկնեց 360կմ հեռավորության վրա գտնվող B քաղաքը։ A քաղաքից դուրս գալուց 3ժ հետո որքա՞ն կլինի նրա հեռավորությունը B քաղաքից։

Լուծում՝

90×3=270կմ

360-270=90կմ

4․ A և B վայրերից իրար ընդառաջ միաժամանակ դուրս եկան երկու ավտոմեքենա։ Առաջին ավտոմեքենան շարժվում էր 75կմ/ժ արագությամբ, իսկ երկրորդը՝ 80կմ/ժ արագությամբ։ Շարժվելուց 3ժ հետո նրանք հանդիպեցին։ Հաշվի՛ր A և B վայրերի միջև եղած հեռավորությունը։

75×3=225կմ

80×3=240կմ

225+240=465կմ

5. A վայրից հակադիր ուղղություններով միաժամանակ շարժվեցին երկու մեքենա։ Որքա՞ն կլինի նրանց միջև հեռավորությունը շարժվելուց 3ժ հետո, եթե մեքենաներից մեկի արագությունը 50կմ/ժ է, իսկ մյուսինը՝ 65կմ/ժ։

50×3=150

65×3=195

195+150=345

6․ Կովը մեկ օրում ուտում է 20կգ խոտ։ որքա՞ն խոտ է անհրաժեշտ՝ 1 կովի մեկ շաբաթ կերակրելու համար։

20×7=140կգ

7․ Ծորակից 1ժամում հոսում է 240լ ջուր։ Քանի՞ ժամում կլցվի 2880լ տարողությամբ ջրավազանն այդ ծորակով։

2880:240=12ժ